De kracht van samen

Eind 2014 was de bouw in crisis. Net als nu was het door stijgende bouwkosten voor woningcorporaties steeds lastiger om betaalbare woningen te bouwen. Dat vroeg van Elkien een andere manier van werken. Anders zou de situatie op de langere termijn financieel onhoudbaar worden.

Samen bereiken we meer

Samenwerking bleek de sleutel te zijn. “Bij Elkien zijn we ervan overtuigd dat we met samenwerking in de keten meer kunnen bereiken. En meer kunnen betekenen voor onze huurders.” Aan het woord is Peter van de Weg, directeur-bestuurder bij thuiscorporatie Elkien. Hij zit tegenover Menso Oosting, directeur van Fijn Wonen, die hem snel aanvult. “Jullie waren in 2014 één van de eersten die in ketensamenwerking een deel van de oplossing zagen. Door slimmer samen te werken, kunnen we onnodige kosten voorkomen en lukt het om meer te doen met minder middelen.” Innovatie is belangrijk omdat uitdagingen van morgen niet kunnen worden opgelost met de mogelijkheden van vandaag. Daarom zijn we erg blij met een partner als Fijn Wonen. Deze club mensen durft zijn nek uit te steken door fors te investeren in nieuwe mogelijkheden”, vertelt Peter. “Eerst met het verduurzamen van bestaande woningen en daarna al snel met nieuwbouw.”

Peter vervolgt: “Als woningcorporatie werken we iedere dag aan een goed en betaalbaar thuis voor onze huurders. Thuisgeven noemen we dat bij Elkien. Door de samenwerking met Fijn Wonen kunnen we enerzijds kwalitatief goede en betaalbare woningen realiseren. Anderzijds helpen we de innovatie bij onze ketenpartner weer een stap verder. Bijvoorbeeld in Akkrum. Daar hebben we samen onze eerste 19 woningen neergezet'' vertelt Peter. ''Het was het eerste nieuwbouwproject dat wij opleverden”, vertelt Menso trots. “En het was het begin van onze samenwerking.”

Zonder wrijving geen glans

Het was meteen duidelijk dat het klikte tussen Elkien en Fijn Wonen. Het project in Akkrum leidde al gauw tot het tweede project aan De Vlecke in Gorredijk. Peter: “We merkten dat Fijn Wonen snapt dat ze geen bouwbedrijf zijn, maar oplossingen bieden voor onze uitdagingen. We werken aan hetzelfde doel: mensen een thuis geven. En dat lukt met de innovatieve woningen waarmee Fijn Wonen als partner invulling geeft aan de vraag: Hoe kan het wél?” De samenwerking lijkt een succesverhaal, maar natuurlijk ging niet altijd alles naar wens. Partners houden verschillende rollen en belangen. “In een goede relatie moet het zo nu en dan ook schuren. Want dat levert op termijn een nog beter resultaat op”, zegt Menso. Peter bevestigt dat: “Leren en continu verbeteren zijn de kern van een goede ketensamenwerking.”

Overlast voorkomen

Inmiddels zijn we vele jaren verder en staat er een nieuwe woningfabriek in Heerenveen. Menso: “Geïndustrialiseerde bouw van woningen en appartementen is breed toepasbaar. Ook voor binnenstedelijke sloop en nieuwbouw”. Menso: “Wij willen aan 80% van de vraag voldoen met de woningen uit onze fabriek. Dat vraagt wat van ons, bijvoorbeeld in de aanpasbaarheid van het product, maar ook van bijvoorbeeld gemeenten. Vaak schrijven zij een beeldkwaliteit voor waarin zeer specifieke zaken worden geëist. Dat gaat bijvoorbeeld om de hoek van de gevel, of de detaillering. Veel kan, maar niet alles.” Peter: “Gelukkig zien gemeenten industriële woningbouw ook steeds vaker als welkome ontwikkeling en zijn zij bereid hun voorwaarden daarop aan te passen. Ook gemeenten merken dat het moeilijker wordt om op een traditionele manier te bouwen. Vanuit het oogpunt van betaalbaarheid én bouwoverlast. Bouwoverlast willen we zo veel mogelijk voorkomen. Onder andere bouwverkeer heeft veel impact op wijkbewoners. Met een woning uit de fabriek lukt dat. Deze woningen worden immers in één dag geplaatst.”

Samen met bewoners

Geautomatiseerde en geïndustrialiseerde woningbouw vraagt ook iets van de opdrachtgever. Peter: “Innovatie zit niet alleen in de techniek, maar ook in het proces. Een goede planning en voorbereiding is essentieel.” Gekscherend: “Anders staan de bestelde woningen straks op de parkeerplaats bij Elkien.” Bij Elkien staat de huurder centraal bij alles wat de woningcorporatie doet. Daarom kijken Fijn Wonen en Elkien ook hoe ze huurders kunnen laten meedoen. Ook dat is innovatie. Denk hierbij aan vroegtijdige invloed, inspraak of keuzemogelijkheden. “Wij nemen de huidige en toekomstige bewoners heel serieus”, vertelt Menso. “Wij zien dat de sociale huurder vaak geen keuze krijgt. Dat is zonde. Want keuze en mogen meebeslissen komen het project en daarmee de buurt ten goede. Met participatietrajecten geven we die ruimte. Zo ontstaan buurten die aansluiten op dat wat de bewoners willen. En dat is waar we het uiteindelijk allemaal voor doen.” Peter: “Een mooi voorbeeld hiervan is ‘Het Eiland’, dicht bij het centrum van Sneek. Hier werken we samen aan grootschalige wijkvernieuwing. Eind 2024 beginnen we met het realiseren van 200 à 300 woningen. We delen nu al onze plannen met de wijkbewoners én vragen hun om mee te denken. Daar komen goede tips uit. Zo hebben we looproutes onder handen genomen en is de vorm van een appartementengebouw aangepast voor meer daglicht.”

Primeur

Ook nu heeft Elkien een primeur: de eerste 18 woningen uit de woningfabriek worden opgeleverd in Beetsterzwaag. Peter: “We zijn blij met de samenwerking. Zeker in deze turbulente tijd. Dankzij de innovatieve manier van bouwen, kunnen we betaalbare woningen realiseren voor onze huurders. Zo geven we mensen samen een thuis.” Menso: “En wij zijn blij met het vertrouwen van Elkien. In de afgelopen jaren hebben zij met ons meegedacht en kennis en ervaring gedeeld met het huidige woonproduct als resultaat.”